İşyerlerinde patlatıcı ortamlar ile karşılaşılmaktadır. Patlayıcı ortamlar, atmosferik şartlar altında hava ile yanıcı maddelerin, herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasından çıkan ortamlardır. Örnek verilecek olursa Doğalgaz dolum istasyonları, Benzin istasyonları, Boyahaneler, Tehlikeli gaz ve toz depolama tankları patlayıcı ortamların bulunduğu iş yerlerine girmektedir. Bu ortamlarda çalışanların sağlık ve güvenliği için Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanmaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanın yürüttüğü, 30.04.2013 tarih ve 28633 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik” gereğince patlayıcı ortam oluşması ihtimali bulunan işyerleri “Patlamadan Korunma Dokümanı” hazırlamakla yükümlüdür.
İşyerinde iş başlamadan önce Patlamadan korunma dokümanı hazırlanır, iş ekipmanında veya iş organizasyonunda önemli değişiklik, genişleme veya tadilat yapıldığı hallerde Patlamadan korunma dokümanı diğer adıyla pkd yeniden gözden geçirilerek güncellenir.
Yönetmelikte tehlikeli ve tehlikesiz ortamlar, çalışanların sağlık ve güvenliği için özel önlem alınmasını gerektirecek miktarda patlayıcı ortam oluşma ihtimali bulunmayan yerler tehlikesiz, çalışanların için özel önlem alınmasını gerektirecek miktarda patlayıcı ortam oluşabilecek yer ise tehlikeli olarak tanımlanır.
Tehlikeli yerler, patlayıcı ortam oluşma sıklığına bu ortamın devam etme süresine bağlı olarak sınıflandırılır. Gaz, buhar ve sis halindeki yanıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın sürekli olarak veya uzun süreli ya da sık sık oluştuğu yerler Bölge 0 olarak adlandırılır. Bölge 1, normal çalışma koşullarında ara sıra meydana gelen patlayıcı ortamını kapsar. Bölge 2, Bölge 0’ın aksine patlayıcı ortam oluşturma ihtimali olmayan yerler ya da ihtimali olsa bile çok kısa süre içinde gerçekleşen yerleridir. Bölge 20’yi kapsayan yerler havada bulut halindeki tutuşabilir tozların, sürekli olarak veya uzun süreli ya da sık sık patlayıcı ortamdır. Bölge 21, Normal çalışma şartlarında, havada bulut halindeki tutuşabilir tozların ara sıra patlayıcı ortam oluşturabileceği yerler. Bölge 22 ise patlayıcı ortam oluşturma ihtimali bulunmayan ancak böyle bir olasılık olsa bile çok kısa bir süre için gerçekleşen yerlerdir.
Pkd Hazırlama ile ilgili Yönetmelik Ek-2’de belirtildiği gibi çalışanların patlayıcı ortam risklerinden korunması için işveren çalışanlara patlamadan korunma konusunda yeterli ve uygun eğitim vermelidir. Tehlikeli yerlerdeki çalışma ortamı, işveren tarafından düzenlenen yazılı talimatlarca hazırlanır. İsteyerek veya istemeyerek ortaya çıkması halinde yanıcı gazlar, buharlar, sisler veya tutuşabilir tozların, bunların güvenli bir yere uygun şekilde yönlendirilmesi veya uzaklaştırılması sağlanır, Patlayıcı ortamlar, en yüksek risklere göre koruyucu önlemler alınır. Patlayıcı ortamı tutuşturabilen statik elektrik oluşumunu önlemek için çalışanlara uygun malzemeden yapılmış kişisel koruyucu donanımlar verilir.
Patlamadan Korunma Dokümanında belirtilmesi halinde, işyerinde ekipman, koruyucu sistemler ve bunlarla bağlantılı cihazların patlayıcı ortamda güvenle kullanılır. Çalışma için kullanılan bağlantı elemanlarının karışıklığa neden olmaması için gerekli önlem alınır. Tüm cihazların tasarımı, inşası, montajı ve yerleştirilmesi, bakım, onarım ve işletilmesinde gerekli tüm önlemler alınır. Patlayıcı ortamda, çalışanların sesli ve/veya görsel işaretlerle uyarılıp, ortamdan uzaklaşması sağlanır. Bir tehlike durum için tahliye sistemi kurularak çalışanların tehlikeli bölgeden anında ve güvenli bir şekilde uzaklaşabilmeleri sağlanmalıdır.
Ayrıca msds hazırlama ile ilgili bilgilere de ulaşabileceğiniz sayfamıza msds hazırlama sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
REFERANS
T.C. Resmi Gazete, Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik, 30.04.2013, Sayı: 28633, Ankara