Tehlikeli Malların Karayolunda Taşınması Hakkında Yönetmelik – Değişiklikler ve Önemli Noktalar

24 Nisan Çarşamba 2019 tarih ve 30754 sayılı “Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik” güncellemesindeki fark ve yenilikler aşağıdaki gibidir:

MADDE 4: Tanımlar Not: Tanımlarda güncellemeler var, doğru tanımı bilmek işi anlamakla eşdeğerdir.

Alıcı: Taşıma evrakı, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi veya taşıma senedinde belirtilen tehlikeli maddenin teslim edileceği işletmeyi veya taşıma işlemi, taşıma sözleşmesi olmadan gerçekleştiriliyorsa, varış noktasında tehlikeli malların idaresini üstüne alacak işletmeyi,

Boşaltan: Tehlikeli madde yüklü konteyneri, çok elemanlı gaz konteynerini, tank-konteynerini, portatif tankı bir araçtan indiren; paketli tehlikeli maddeleri ve portatif tankları bir araç veya konteynerden indiren; bir tüplü gaz tankerinden, çok elemanlı gaz konteynerinden, bir araçtan veya dökme yük taşıyan konteynerden boşaltan işletmeyi,

Gönderen: Kendi adına veya bir üçüncü şahıs adına tehlikeli maddeleri gönderen işletmeyi veya taşıma işlemi bir taşıma sözleşmesine bağlı olarak yürütülüyorsa, sözleşmede ‘’Gönderen’’ olarak belirtilen kişiyi,

Paketleyen: Tehlikeli maddeleri, büyük paketler ve orta boy hacimli konteynerler de dahil olmak üzere değişik cinsteki kaplara yerleştiren ve gerektiğinde paketleri taşınmak üzere hazır hale getiren işletmeleri,

 Relay Tankeri: Kara yolu yol inşaatı için bitüm taşımacılığında kullanılan ve tank içindeki bitümün ısıtılmasını sağlamak veya belirli sıcaklığın altına düşmesini engellemek için brülörlerle donatılmış olan tankeri,

Tamamlanmış Araç: İlgili mevzuata uygun olarak çok aşamalı tip onayı veya 26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre uygunluk belgesi alınarak imal edilen aracı,

Tank-Konteyner/Portatif Tank İşletmecisi: Tank konteyner veya portatif tankları, adına kayıtlı olduğu ya da bunları bir sözleşmeye dayalı olarak işleten işletmecileri,

Taşımacı: Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1, C2, C3, K1, K2, K3, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2, R1, R2 ve TİO yetki belgesi sahiplerini,

Taşıma İşleri Organizatörü (TİO): Yük taşımacılığı alanında ilgili mevzuat uyarınca yetki belgesi veya faaliyet izni almış gerçek veya tüzel kişilerin imkan, kabiliyet ve kapasitelerini kullanarak kendi nam ve hesabına yük taşıması yaptırarak taşıma faturası/sözleşmesi düzenleyen, taşıma ile ilişkili depolama, paketleme, etiketleme, ambalajlama, sipariş yönetimi, gümrük, sigorta, dağıtım vb. lojistik işlemleri gerçekleştiren bir veya birden fazla taşıma türü kullanarak taşımacılık ve lojistik hizmetlerini sunmayı meslek edinen ve bakanlıkça yetki belgesi verilen gerçek ve tüzel kişileri,

Taşıt Uygunluk Belgesi: Ülkemiz sınırları dahilinde ve/veya ADR’ye taraf olmayan ülkelere taşımacılık faaliyetinde bulunacak ADR’nin gerekliliklerini tam olarak sağlamayan 2014 ve öncesi model yılına sahip taşıtlar için bakanlığın belirlediği usul ve esaslara göre alınması zorunlu olan belgeyi,

MADDE 5: Genel Kurallar (7) Bu Yönetmelik kapsamındaki gönderen, paketleyen, dolduran, yükleyen ve boşaltan olarak Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesine sahip işletmeler ile tehlikeli maddeleri taşıyan taşımacıların da ADR Bölüm 1.8.3’te yer alan hükümlere göre TMGD istihdam etmesi veya TMGDK’dan TMGD hizmeti alması zorunludur. TMGD eğitimi, sınavı, yetki, görev ve sorumlulukları ile TMGDK’ların yetki, görev ve sorumlulukları ile ilgili hususlar bakanlıkça belirlenir.

Not: 50 tonun kaldırılacağı söyleniyordu denetim elemanları tarafından, firmamız nezlince görüşümüz 50 tonun kaldırılması ya da danışmanlık alma zorunluluğu için bir sınırın olmaması fakat en ufak tehlikeli madde bulunduran TMFB almalı ve bu firmalar yıllık muafiyet almalı ama bu muafiyet şu an ki gibi kağıtlar ile değil yıllık rapor gibi sistemden beyan edilmeli. Bu şekilde bir beklentimiz var, bu durum muhtemelen tehlikeli madde güvenlik danışmanları hakkında tebliğin güncellemesi sırasında netleşecektir. Şu an bu faaliyeti gösterenin hizmet almasını ön görerek miktar durumunun olmayacağı anlaşılıyor, bölge müdürlüklerinde ki denetim ve büro çalışanları da 2-3 aydır bizlere 50 ton kaldırıldı yakında açıklanır şeklinde bilgi veriyorlar.

(10) Tehlikeli maddelerin; yüklenmesi, doldurulması, taşınması veya boşaltılması sırasında ADR 1.8.5.3’de belirtilen şekilde ciddi bir kaza veya olay olması durumunda kazanın gerçekleştiği yerdeki sorumlu tarafça bu olayın, bakanlığın belirlediği formda eksiksiz bir şekilde 7 iş günü içerisinde http://www.turkiye.gov.tr/ üzerinden bakanlığa bildirilmesi gerekir.

(11) Tehlikeli madde yüklü veya tehlikeli maddeyi boşalttığı halde temizlenmemiş taşıtların, doldurma ve boşaltma süreleri dışında, yerleşim yerlerinde bulunan; okul, kamu binaları, alışveriş merkezi, ibadethane gibi yerlerden en az 300 metre uzağına park edilmesi zorunludur.

MADDE 6: ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi Not: İkisinin farkının anlaşılması önemlidir.

(2) Tehlikeli maddelerin ambalajlı ve dökme olarak taşınması halinde araçlara ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi alınması zorunlu değildir. Ancak patlayıcı madde ve nesneleri (Sınıf 1) ambalajlı olarak taşıyan araçlara ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi alınması zorunludur.

(3) ADR’ye taraf olan ülkelere tehlikeli madde taşımacılık faaliyetinde kullanılacak taşıtlar (EX/II, EX/III, FL, AT ve MEMU) ile yurt içinde tehlikeli madde taşımacılık faaliyetinde kullanılacak 2015 ve sonrası model yılına sahip taşıtlara bakanlık veya yetkilendirdiği kurum/kuruluşlar tarafından ADR Bölüm 9’da belirtilen hükümlere göre yıllık olarak ADR Uygunluk Belgesi alınması zorunludur.

(4) Ülke sınırlarımız dahilinde ve/veya ADR’ye taraf olmayan ülkelere taşımacılık faaliyetinde bulunacak ADR’nin gerekliliklerini tam olarak sağlamayan 2014 ve öncesi model yılına sahip taşıtlar (eski araçlar) için bakanlığın belirlediği usul ve esaslara göre bakanlık veya yetkilendirdiği kurum/kuruluşlar tarafından yıllık olarak başvuruda bulunarak Taşıt Uygunluk Belgesi alınması zorunludur.

MADDE 8: Gönderenin Yükümlülükleri: Tehlikeli maddelerin taşınmasının, araçlarına bakanlıktan uygun yetki belgesi almış olanlarca yapılmasını sağlamak, ADR Bölüm 5.4.1’te belirtilen mahiyette taşıma evrakını eksiksiz hazırlamak ve taşımacıya vermek (ayrıca, taşıma işlemi başlamadan önce taşıma evrakını Bakanlık tarafından oluşturulacak U-ETDS sistemine işlemek/iletmek zorundadır.)

Not: Özellikle dış satışı olan firmalar için bu durumun işleyişinin nasıl olacağı belirsiz, her taşıma evrakı sisteme işlenecekse bunu gerçeğe dönüştürmek çok mümkün değil gözüküyor. Tehlikeli madde taşımacılığını, taşınan madde ve nesnenin özelliğine uygun geçerli belgeye sahip bir araçla yapmak,

Tehlikeli madde taşımacılığını, taşınan madde ve nesnenin özelliğine uygun sertifikalı ambalaj ve yük taşıma birimlerini kullanmak,

Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan; IBC, tank, tanker, tüplü gaz tankeri, ÇEGK’ler, portatif tanklar ve tank-konteynerlerin ara ve periyodik muayeneleri yapılmış olanları kullanmak,

Tehlikeli madde taşımacılığı yapılan araçlar ile ambalaj ve yük taşıma birimlerinde, ADR’deki tehlike ikaz etiket/levha ve işaretleri ile turuncu renkli plakaların doğru, uygun özellikte ve ebatta olanlarını kullanmak,

Tehlikeli madde taşımacılığında; birlikte ambalajlama, yükleme, karışık yükleme ve yükleme sınırlamaları kurallarına uygun hareket etmek,

(2) Kıyı tesisi işleticileri tesis giriş ve çıkışında; ADR Bölüm 5.4.1’de belirtilen taşıma evrakının araçta bulunup bulunmadığı, yük taşıma biriminin ara ve periyodik muayenelerinin yapılıp yapılmadığı ile söz konusu araçlar ve yük taşıma birimlerinde, ADR’deki tehlike ikaz etiket/levha ve işaretleri ile turuncu renkli plakaların doğru, uygun özellikte ve ebatta olanlarını kullanıp kullanılmadığını kontrol etmek zorundadır.

Not: Merkez dışında IMDG hizmeti firmamız tarafından verilmemektedir. Verilirse önemli bilgi, eksiklik başına kıyı tesisi 1000 TL ceza verilmekte sonuç olarak.

(3) Tehlikeli madde taşımacılığı, bir sözleşmeye bağlı olarak TİO tarafından yapılması halinde, bu madde kapsamındaki tüm yükümlülükler TİO’ya aittir.

Not: Navluncu olarak nitelendirilebilecek olan firmalar sözleşmeyle iş yapıyor ve artık hepsi birer taşımacı sayılıyor.

(4) Tehlikeli madde taşımacılığı, bir sözleşmeye bağlı olarak yapılmadığı durumlarda; kara yolu, demir yolu ve deniz yolu ile tehlikeli madde ithalatında taşıma evrakı bulunmaması halinde, tehlikeli maddeleri ithal eden gerçek veya tüzel kişiler, bu maddede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır.

MADDE 9: Paketleyenin Yükümlülükleri: Kara yolundan deniz yoluna geçiş yapacak konteynerler için Konteyner/Araç Paketleme Sertifikası hazırlanmasını sağlamak,

MADDE 12: Taşımacının Yükümlülükleri: Sürücüye yazılı talimatları vererek okumasını, anlamasını ve gerektiği şekilde uygulayabilmesini sağlamak,

Not: Bu durum gönderenin yükümlülüğüydü, taşıyıcıya geçti.

MADDE 13: Taşıt Sürücüsünün ve Araçta Bulunan Diğer Görevlilerin Yükümlülükleri: Tehlikeli madde yüklü taşıt ve tanklar üzerinde bulundurulması zorunlu levha ve turuncu plakaların takılmasını ve usulüne uygun boşaltılarak temizlenmiş olan araçların üzerinden bu levha ve turuncu plakların çıkarılmasını sağlamak,

Taşıma sırasında araçta bulunması zorunlu olan taşıma evrakı, denetim sırasında yetkili personele ibraz etmek,

MADDE 15: Boşaltanın Yükümlülükleri: (2) Boşaltma işlemi; taşımacını personeli veya üçüncü kişiler tarafından bir sözleşme çerçevesinde hizmet alınarak yapılması durumunda, taşımacı veya söz konusu üçüncü kişiler, boşaltan olarak TMFB almakla ve bu maddedeki görevleri yerine getirmekle yükümlüdür.

Not: Bu durum tankeri olan firmalar için büyük bir sorun teşkil etmektedir, alıcı firmaların sürekli olarak bu değişiklikten sonra taleplerini bu hususta değiştireceklerdir. Alıcı olan firmalar için malı getirenlerden bunu talep etmek gerekir.

MADDE 17: Muafiyet ve Özel İzin Verilecek Haller: (2) Muafiyet veya özel izin verilebilmesi için başvuru sahibi, TMGDK tarafından hazırlanmış tehlikeli madde taşınması sırasında alınması gereken güvenlik tedbirlerini içeren bir raporu ibraz etmek zorundadır. Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen durumlarda, TMGDK tarafından hazırlanan raporda aynı zamanda oluşabilecek riskler de belirtilir ve muafiyet vaya özel iznin neden gerekli olduğu gerekçelerle açıklanır. Bakanlık başvuru sahibinden daha kapsamlı rapor sunmasını isteyebilir.

MADDE 20: Denetimle Görevli ve Yetkili Kurum ve Kuruluşlar: (5) Denetimle görevlendirilecek personelin, en az lise veya dengi okul mezunu olmakla birlikte; ADR ve ilgili mevzuat kapsamında 45 saat teorik, 20 saat uygulamalı eğitim aldıktan sonra yapılacak sınavda başarılı olmaları gerekmektedir. Söz konusu personel yarıca, her iki yılda bir ADR ve mevzuat güncellemeleri hakkında eğitim alır. (yıl sonu sisteme girecek, en az lise mezunu olan denetim elemanlarını eğitim ve sınav ile yetiştirecekler.)

MADDE 21: Yol Kenarı ve İşletme Denetimi (3) Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı denetimlerinde gerekmesi halinde; taşıma evrakında yer alan gönderen ve alıcı bilgilerinin doğruluğu ile araç üzerinde taşıma evrakının bulunmaması halinde gönderenin tespiti, sevk irsaliyesi/e-irsaliye/taşıma irsaliyesi vb. belgeler üzerinde yer alan bilgiler üzerinden yapılır.

(4) Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı denetimlerinde taşınan maddenin içeriği hakkında şüpheye düşülmesi halinde, gönderen/taşımacı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kişilerce hazırlanan Güvenlik Bilgi Formunu (MSDS form) denetim personeline ibraz etmek zorundadır. Not: Firmamız bu durum için tek sayfa özet MSDS hazırlamaktadır, önemli ve özel bir çalışma yaparak olanlara yardımcı oluruz . Taşınan tehlikeli maddeler için yapılması firmaya kolaylık sağlıyor.

(6) Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı denetimlerinde, denetim personeli tarafından tehlikeli maddeyi gönderen/dolduran işletmenin bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve yükümlülüklerinden en az üç bendin ihlal edildiğinin tespiti halinde, söz konusu işletmelere işletme denetimi yapılır.

Not: Bu durumun uygulanabilirliği olursa güzel bir uygulama olacaktır.

Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik MADDE 32 – (1): 24/10/2013 tarihli ve 28801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Not: Mevcut yürürlüğün geçerliliği esastır.

Uygunluk Belgesi Olmadan Faaliyette Bulunan Taşıtlar GEÇİCİ MADDE 1 – (1):  2014 ve öncesi model yılına sahip olup, ülke sınırları içinde veya ADR’ye taraf olmayan ülkelere yapılan tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan ve bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte trafik siciline tescilli, bakanlığın yetkilendirdiği kuruluştan araçlarına Taşıt Durum Tespit Belgesi almış ancak ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi bulunmayan araçların; muayene, test ve belgelendirilmeleri, bakanlık tarafından yayımlanan mevzuata göre bakanlıktan veya bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluştan, 31/12/2019 tarihine kadar ADR/Taşıt Uygunluk Belgesini almaları zorunludur.

(2) Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluşa başvuruda bulunarak Taşıt Durum Tespit Belgesi almayan taşımacıya, 25 inci maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre idari para cezası uygulanır. Araçlara düzenlenen Taşıt Durum Tespit Belgesi, ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi yerine geçmez.

Tünel Kategorilerinin Belirlenmesi ve İşaretlenmesi GEÇİCİ MADDE 3 – (1): Karayolları Genel Müdürlüğünce, karayolları üzerindeki tünellere ilişkin tünel kategorilerinin ADR’ye uygun olarak belirlenmesi ve işaretlenmesi 31/12/2019 tarihine kadar tamamlanır.