IMDG Code Nedir, Neden Önemlidir?

Tehlikeli maddelerin deniz yolu ile taşınması IMO yani Uluslararası Denizcilik Örgütü ile ilişkilidir. Deniz yolu ile tehlikeli madde taşımacılığı gerçekleştirilen yüklerde uluslararası bir kod olan IMGD Kod’u bulunması gerekmektedir. Deniz yolu ile gerçekleştirilecek taşımacılık faaliyetini diğer taşımacılık faaliyetleri ile uyumlu bir biçimde, çevreye herhangi bir zarar vermeden ya da bu zararı en aza indirgeyerek, ekonomik, hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesine ilişkin teknik hükümler içermektedir. “IMDG Code Nedir, Neden Önemlidir?” başlıklı bu yazımızda IMDG Code, IMGD Code bulunmasının önemi gibi  konuları ele aldık.

Tehlikeli Madde Nedir?

Tehlikeli maddeler, insan sağlığına ve güvenliğine, çevre sağlığına ve güvenliğine, bulunduğu ortamdaki diğer maddelere zarar verme ihtimali olduğu için taşıma ve depolama sürecinde özel önemler alınması gereken maddelerdir. Uluslararası adı Hazmat olarak kısaltılan ve tam adı Hazardous Material olan tehlikeli maddeler; çevreye, eşyaya ve organizmalara zarar verebilen katı, sıvı ve gaz formunda bulunan patlayıcı, yanıcı, radyoaktif, aşındırıcı ve boğucu gibi özellikler gösteren maddelerdir.

Tehlikeli madde taşımacılığı yapmak için çevreye ve insan sağlığına zarar vermemesi için birtakım önlemler alınması ve ilgili mevzuat ve yönetmeliklere uygun biçimde taşımacılık sürecinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

IMDG Code Nedir?

Paketli halde tehlikeli yüklerin deniz yolu ile güvenli bir biçimde taşınması için Uluslararası Denizcilik Örgütü IMO tarafından geliştirilmiş teknik hükümleri içeren kurallar sistemidir. Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün tehlikeli madde yükleri ile ilgili iki ana sözleşmesi bulunmaktadır. Bu sözleşmeler SOLAS Sözleşmesi (Convention for the Safety of the Life at Sea ) ve MARPOL Sözleşmesi (International Convention for the Prevention of pollution from Ships)’dir. IMO bu iki ana sözleşmeyi desteklemek amacıyla deniz yolu ile taşımacılığı gerçekleştirilen tehlikeli yüklere ilişkin uluslararası kod olan IMDG Code’u geliştirmiştir. SOLAS ve MARPOL Sözleşmelerinin ilgili bölümlerinde International Maritime Dangerous Goods (IMDG) Code (Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Maddeler Yönetmeliği) gerekli düzenlemeler açıklanmış ve tehlikeli maddelerin deniz yolu ile taşınması hususunda düzenlemeler yapılmıştır. 1 Ocak 2004 tarihinde ise IMDG code zorunlu hale getirilmiş ve 16 Mayıs 2008 tarihinde Denizcilik Örgütü Deniz Emniyeti Komitesi tarafından revizyonu gerçekleştirilmiştir. Bu revizyon ile tehlikeli madde yükleri ile ilişkili çalışan kıyı personeli için IMGD kod eğitimi 01 Ocak 2010 itibariyle zorunlu hale getirilmiştir. Bu kod dinamik yapılıdır ve her iki yılda bir güncellenmesi gerekmektedir.

Tehlikeli madde elleçleme işlemi gerçekleştiren kıyı tesislerinin, tehlikeli madde ile yapacakları tüm faaliyetlerinde tehlikeli madde güvenlik danışmanı (TMGD) istihdam etmesi ya da tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı kuruluşundan (TMGDK) danışmanlık hizmet almaları zorunludur.

IMGD Code’un Amaçları Nelerdir?

• SOLAS Sözleşmesinin gereklerinin yerine getirilmesi,
• Tehlikeli maddenin deniz yolu taşımacılığında gemi ve tehlikeli maddede oluşabilecek zarar ve yaralanmaların önüne geçmek,
• Taşımacılık sürecinde denizin zarar görmesini engellemek ya da bu durumu en aza indirgemek,
• Taşımacılık sürecinde deniz yol açmamak,
• Tehlikeli maddelerin deniz yolu kargo ile güvenli şekilde taşınmasını sağlamak,
• Tehlikeli maddelerin serbest dolaşımını kolaylaştırmaktır.

IMDG Kod Sınıfları Nelerdir?

IMDG Kodu ile tehlikeli maddeler sınıflandırılmıştır. Bu kapsamda tehlikeli maddeler 9 sınıfta kategorize edilmiştir.

Sınıf 1: Patlayıcılar

• Bölüm 1.1: Kitlesel patlamaya neden olabilecek maddeler ve mallar
• Bölüm 1.2: Kitlesel patlamaya neden olmayan; ancak projeksiyon tehlikesi olan maddeler ve mallar
• Bölüm 1.3: Kitlesel patlamaya neden olmayan; ancak yangın ve hafif bir patlama veya hafif bir projeksiyon tehlikesi veya ikisi birden olan maddeler ve mallar
• Bölüm 1.4: Belirgin bir tehlike arz etmeyen maddeler ve mallar
• Bölüm 1.5: Kitlesel patlama tehlikesi olan çok hassas maddeler
• Bölüm 1.6: Kitlesel patlama tehlikesi olmayan çok fazla hassas mallar

Sınıf 2: Gazlar

• Sınıf 2.1: Yanıcı gazlar
• Sınıf 2.2: Yanıcı ve zehirli olmayan gazlar
• Sınıf 2.3: Zehirli gazlar

Sınıf 3: Yanıcı sıvılar

Sınıf 4: Yanıcı katı maddeler; kendinden parlayıcı maddeler, su ile temas halinde yanıcı gaz meydana getiren maddeler

• Sınıf 4.1: Yanıcı katı maddeler, kendinden tepkimeli maddeler ve duyarlılığı azaltılmış patlayıcılar
• Sınıf 4.2: Kendiliğinden parlayıcı maddeler
• Sınıf 4.3: Suyla temas halinde yanıcı gaz meydana getiren maddeler

Sınıf 5: Oksitleyici maddeler ve organik peroksitler

• Sınıf 5.1: Oksitleyici maddeler
• Sınıf 5.2: Organik peroksitler

Sınıf 6: Zehirli ve bulaşıcı maddeler

• Sınıf 6.1: Zehirli maddeler
• Sınıf 6.2: Bulaşıcı maddeler

Sınıf 7: Radyoaktif malzeme

Sınıf 8: Aşındırıcı maddeler

Sınıf 9: Çeşitli tehlikeli maddeler ve mallar

IMDG Kod Sınıflandırma Sisteminin Amaçları Nelerdir?

• Taşınan maddelerin tehlikeli olup olmadığının ayrımını yapmak,
• Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde oluşabilecek riskleri belirtmek,
• İnsan, çevre, liman ve geminin güvenliğini sağlamak,
• Gerekli önlemlerin alınmasını sağlayarak, riskleri minimalize etmektir.

IMDG Code’un Önemi Nedir?

Deniz yolu tehlikeli madde taşımacılığı için IMDG kodu çok önemlidir. Taşımacılık işlemi bu kodun maddelerine ve kurallarına uygun olarak gerçekleşmelidir. Deniz ticaretinde taşınan tehlikeli maddeler, bu koda uygun olarak taşınmazsa ciddi yaptırımlar ile karşı karşıya kalınması olasıdır. Yaptırımların yanı sıra hem mal güvenliği hem de can güvenliği risk altında olabilir.

IMDG Code El Kitabı, Volume 1 ve Volume 2 olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Tehlikeli maddelerin deniz navlun ile taşınmasına yönelik kurallar ve bilgiler bu kitapta mevcuttur.